Yeni eğitim-öğretim yılına sayılı günler kala hem çocukları hem de ebeveynleri tatlı bir telaş sarıyor. Yaz tatilinden sonra okula dönüş, bazı çocuklarda heyecan yaratırken bazıları için stresli bir sürece dönüşebiliyor. Uzmanlar, özellikle ilkokula başlayacak çocukların bu geçişi daha kolay ve sağlıklı bir şekilde atlatabilmesi için ailelere önemli tavsiyelerde bulunuyor.

Yaz tatili, çocukların ritimlerini değiştiren, tempoyu düşüren uzun bir mola dönemi. Ancak okul kapıları yeniden açıldığında, ister ilk kez okul sıralarına oturacak olsun, ister ilkokula başlayacak olsun, her çocuk için “okula dönüş” bir yeniden uyum süreci anlamına geliyor. Bu süreçte atılacak bilinçli adımlar, çocuğun hem akademik hem de duygusal olarak yılı güçlü karşılamasını sağlıyor. Yeni bir sınıf, yeni arkadaşlar ya da farklı bir öğretmen, çocuklar için kimi zaman endişe verici olabiliyor. Bu noktada, çocuğun duygularını değerli görerek ve yargılamadan dinlemek, güvenli bir iletişim zemini oluşturur.

Final Eğitim Kurumları Okul Öncesi ve İlkokul PDR Koordinatörü Uzman Psikolog Gözde Ay süreci şöyle değerlendiriyor: “Çocukların yeni başlangıçlara uyum sağlayabilmesi için güvenli bir duygusal zemine ihtiyaçları vardır. Bu zemin, onların hem akademik hem de sosyal becerilerini sağlıklı bir şekilde geliştirebilmelerinin temelini oluşturur. Ailelerin, bu süreçte anlayışlı, sabırlı ve destekleyici bir yaklaşım göstermeleri çok kıymetlidir. Çocuğun yaşadığı heyecan, merak ya da kaygıyı önemseyerek anlamaya çalışmak, hislerini ifade etmesine alan tanımak ve yanında olduğunu hissettirmek, adaptasyon sürecini büyük ölçüde kolaylaştırır. Unutulmamalıdır ki, ebeveynlerin sakin, tutarlı ve güven veren tutumu, çocukların okul yaşamına dair olumlu bir bakış açısı geliştirmesinde belirleyici rol oynar.”

Güvenli bir başlangıç yapın
İlkokula başlamak, bir çocuğun hayatındaki en önemli basamaklardan biridir. Bu süreç sadece ders kitaplarıyla tanışmak değil; yeni bir sosyal düzen, farklı kurallar ve artan sorumluluklarla karşılaşmak anlamına gelir. İnsan beyni, tanıdığı ortamlarda tehdit algısını ve kaygısını azaltır, böylelikle de öğrenmeye daha hızlı odaklanır. Bu nedenle okul açılmadan önce sınıfı, öğretmeni ve bahçeyi görmek, güven hissini pekiştirerek ilk gün stresini belirgin şekilde azaltır.

Önce zihinsel hazırlık yaparak rutinleri geri getirin
Tatilde değişen uyku saatleri, okul başladığında çocuklarda yorgunluk ve odaklanma sorunlarına yol açabilir. Okul saatine uygun bir uyku rutini, okula adaptasyonu kolaylaştırır. Bunun yanı sıra çocuğunuzla okul hakkında açık ve pozitif bir şekilde konuşmak; sınıf arkadaşlarından, öğretmeninden ve okulda yapacağı etkinliklerden bahsetmek, düşüncelerini olumlu yönde etkiler. Heyecan, endişe veya merak gibi duygularını ifade etmelerine olanak tanımak ve bu duyguları normalleştirmek de uyum sürecinde kritik bir rol oynar.

Hazırlıkları birlikte yapın
Okul çantası, kalem kutusu ya da yeni bir kıyafet… Okul hazırlıklarına çocuğunuzu da dahil etmek hem heyecanını hem de motivasyonunu artırır. İlkokula güvenli bir başlangıç yalnızca ilk gün uyumunu değil, çocuğun eğitim hayatı boyunca öğrenmeye yönelik tutumunu ve motivasyonunu da şekillendirir. Ebeveynin sakin, net ve destekleyici duruşu; çocuğun güven duygusunu güçlendirir, akademik ve sosyal gelişim yolculuğuna sağlam bir temel oluşturur. 

Duygulara alan açın
Çocuğunuzdan “Tatildeki gibi geç kalkmak istiyorum”, “Yeni öğretmenim nasıl biri acaba?”, “Keşke hep oyun oynasak” gibi cümleler duyabilirsiniz. Bu ifadeler hem kaygı hem de merak gibi doğal duyguların göstergesidir. Bu duyguları hemen düzeltmek ya da yönlendirmek yerine anlamaya çalışarak yaşına uygun sorular sorabilirsiniz. Böylece hem kaygısını hem de heyecanını dile getirmesine fırsat tanınmış olur. Böylece çocuğunuz, duygularının kabul gördüğü bir ortamda daha hızlı uyum sağlar.

Çocuğunuzun uyumu sizin dengenizle başlar
Çocuklar, ebeveynlerinin duygusal iklimini bir ayna gibi yansıtır. Araştırmalar, velinin kaygı düzeyinin çocuğun stres tepkilerini doğrudan artırdığını; aşırı gergin tutumun ise uyum süresini uzattığını gösteriyor. Bunun kadar sorunlu bir diğer uç ise aşırı serbest ya da ilgisiz davranarak çocuğun duygusal ihtiyaçlarını görmezden gelmektir. En sağlıklı yaklaşım; sakin, net ve destekleyici bir tutumla, çocuğun hem kendi duygularını tanımasına alan açmak hem de güvenli sınırlar sunmaktır. Bu dengeyle ilk gün için uyum kolaylaştırılırken, okul yaşamı boyunca sergileyeceği öğrenme motivasyonunu da güçlendirilmiş olur.

Ebeveynlerin sakin, net ve destekleyici duruşu; çocuğun güven duygusunu güçlendirir, akademik ve sosyal gelişim yolculuğuna sağlam bir temel oluşturuyor. Final Eğitim Kurumları da bu doğrultuda, velilerin bilinçli adımlar atabilmesi için yıl boyunca rehberlik çalışmalarını sürdürüyor.